Ehliyet Ders Notları

ADAP VE TRAFİK Türk Dil Kurumu, “adap” kelimesini “yol, yordam” olarak açıklamaktadır. Trafik adabı, o topluluktaki ya da ülkedeki insanların trafik içinde bireysel ve birbirlerine karşı davranış şekilleridir. Trafik psikologları, yaşam tarzı ile araç kullanmanın ilişkili olduğunu belirtmektedirler. Diğer bir deyişle, insan nasıl yaşarsa, öyle araç kullanır. Trafik adabı açısından değerlendirmek gerekirse, bir toplumdaki kişiler birbirlerine nasıl davranı- yorlarsa, birlikte yaşama, yol yordamları ne ise trafik ortamında da aynı adap içinde davranırlar. Yazılı Kurallara Uyma (Denetim ve Ceza Korkusu Olmadan) Sürücü, araç kullanırken yapacağı bir kural ihlalinin sonucunun sadece maddi cezası olduğunu düşünmemelidir. Trafik içinde yapacağı bir kural ihlalinde, kendi canını ya da sevdiklerinin canını tehlikeye attığının da farkında olmalıdır. Bu farkındalığı kazanmak için yapılması gereken ise trafikteki bütün kuralların nedenini öğrenmektir. Bilgi olmadan farkındalık oluşmaz. Bu...

TRAFİKTE TEMEL DEĞERLER a) Sorumluluk Sorumluluk; kişinin kendi davranışlarını veya kendi yetki alanına giren herhangi bir olayın sonuçlarını üstlenmesi anlamına gelmektedir. Unutmayınız ki güvenli, dikkatli, sorumlu davranmak üzgün ve pişman olmaktan iyidir. Sorumluluk duygusuna sahip bir sürücü, sadece araç kullanmayı değil, aynı zamanda kendine hâkim olmayı da öğ- renmelidir. Sürücü, trafik içindeki davranışlarının sorumluluğunu hem kendine hem de diğer yol kullanıcılarına karşı üstlenebilmelidir. Davranışlarının sonuçlarını düşünerek, hareket etmelidir. Çünkü sürücü belgesi sahibi olmak demek, topluma bir ‘söz’ vermek demektir. Sürücü, bu belge ile “ben bir canlıyı öldürme ve çevreye zarar verme potansiyeli olan ‘aracı’ güvenli bir şekilde ve kimseye ve hiçbir şeye zarar vermeden kullanmak için gerekli bilgileri öğrendim ve bu bilgileri uygulamak için gerekli olan kişilik özelliklerine, yetişkinliğe ve sorumluluk duygusuna, psikolojik ve fiziksel uygunluklara sahibim” de...

TRAFİKTE EMPATİ VE İLETİŞİM a. Empati En basit tanımıyla empati (duygudaşlık), bir olay ya da bir durumda karşımızdaki kişi hakkında herhangi bir yargıda bulunmadan önce kendimizi onun yerine koyarak, olayı/durumu onun gibi yaşamamız anlamına gelmektedir. Yani kişi, “ben onun yerinde olsaydım nasıl hissederdim/düşünürdüm/davranırdım” diyorsa, o kişi ile empati kuruyor, kendini onun yerine koyarak, kişinin davranışı değerlendiriyor, duygudaşlık yapıyor demektir. Kişi öncelikle kendine saygılı olmalıdır. Kendine değer verenler başkalarını da değerli görmektedirler. Bunun için; “Kendinize nasıl davranılmasını istiyorsanız başkalarına da o şekilde davranın.” altın kuralının unutulmaması gerekir. Empati, başarılı bir iletişimin temel koşularından biridir. Sosyal yaşamda empatinin tartışmasız önemi büyüktür. Trafik adabı açı- sından da empati çok ciddi bir öneme sahiptir. Sürücü trafikte diğer yol kullanıcıları ile sürekli iletişim içindedir. Aracını hareket ettirmesiyle 14 birlikte i...

İnsan toplum içinde yaşayan sosyal bir varlıktır. Kişinin günlük hayatında yapmış olduğu birçok rutin aktivitede de davranış şeklini sosyal çevresi şekillendirir. Yüzmek, bisiklete binmek gibi araç kullanmak da sensori-motor bellek ile yapılan bir davranıştır. Sürücüler trafikte toplu olarak araç kullandıklarından toplumsal belleğin de etkisi altındadırlar. İnsan zihni ile bedeni arasında uyuma dayanan bir ilişki vardır. Koşarken bedenin hızı arttığından zihnin uyarılma tonusu ile uyanıklık ve çalışma hızı da artmaktadır. Oysaki araç kullanırken, yani aslında beden sabitken zihnin otomobil hızında sürekli çalışması istenmektedir. Hız arttığında bilgi alış hızı da artacağından, daha kısa zamanda aynı görsel bilginin alınması gerekli olup, yorumlama, karar verme, uygulama ve tepki hızları da artmak zorundadır. İnsanın araç ile hızlı yaşantısında, zihnin varlığını sürdürebilmek ve bedeni korumak zorunda kaldığından, doğasına karşı gelen bu dengesizliğe uyum gösterecek olan beynin çalışm...

a) Birey Hakkı (Diğer Bireylere Verilen Zarar) Sosyal hayatımızda kimseye zarar vermemeye ve kimsenin hakkını yememeye özen gösteririz. Bilerek ya da bilmeyerek hak yemekten çekinir ve buna göre yaşamaya çalışırız. Trafik hayatımızın bir parçası olduğuna göre aynı hassasiyeti trafik içinde de göstermemiz gereklidir. Trafik kurallarının konulmasının başlıca sebeplerinden biri de kişilerin trafikteki haklarının belirlenmesidir. Hem trafik düzeninin bozulmaması için hem de trafikte başkalarının hakkını çiğnememek için trafik kurallarına muhakkak riayet edilmelidir. Trafik kurallarına uyulmadığı takdirde bir başkasının canına ya da malına zarar verebiliriz. Trafik kuralları sürücülerin can ve mal güvenliklerini sağlamak için konulmuştur. Bu kurallara uymamak kişi haklarını ihlal ettiği gibi hayatlarına da kastedebilir. “Kim bir canı öldürürse bütün insanları öldürmüş gibidir. Kim de onu yaşatırsa, bütün insanları yaşatmış gibi olur.” Örnek1: Birçok sürücü, hızlı araç kullandıkla...

Aracın Tanımı Motor, güç aktarma organları, fren sistemi, direksiyon sistemi, süspansiyon sistemi, elektrikli sistemler, tekerlekler, karoseri ve iç döşemenin birleşiminden araç meydana gelir. Motorun Tanımı ve Çeşitleri Motorun Tanımı Yanma sonucu ortaya çıkan ısı enerjisini mekanik enerjiye çeviren makinelere motor denir. Yakıtın Yanma Yerine Göre Sınıflandırılması İçten Yanmalı Motorlar: Yakıtın silindirler içinde yakılmasıyla enerji üretilir. Günümüzdeki araç motorlarıdır. Dıştan Yanmalı Motorlar: Yakıtın dışarıda yakılmasıyla enerji üretilir. Buhar türbinleri vb. Zamanlarına Göre Motorlar Dört zamanlı İki zamanlı Yakıt Sistemlerine Göre Motorlar Benzin motorları (Yakıtları benzindir) Dizel motorları (Yakıtları motorindir) LPG’li motorlar (Yakıtları sıvı petrol gazıdır) Yapım Özelliklerine Göre Motorlar Sıra tipi V tipi Yatık (boksör) tipi Yıldız tipi Soğutma Sistemlerine Göre Motorlar Su soğutmalı Hava soğutmalı Motorun Belli ...

Ateşleme Sistemi Ateşleme Sisteminin Görevi Benzin motorlarında yanma odasına sıkıştırılmış yakıt – hava karışımını ateşlemektir. Akümülatör (Batarya): Elektrik enerjisini kimyasal enerji olarak depolar, tekrar elektrik enerjisi olarak geri verir. Akümülatör, ilk hareket için marş motoruna elektrik verir ve motor çalışmaz iken bütün alıcıların elektriğini karşılar. Akümülatör; kutu, elemanlar, kutup başları ve elektrolitten oluşur. Kutup başları kurşundan yapılmıştır ve pozitif (+) kalın, negatif (-) kutup başı incedir. Kutup başları bir iletken ile direkt birbirine değdirilirse akü kısa devre olur ve patlayabilir. Elektrolit saf su ve sülfirik asit karışımından oluşur. Seviyesi plakaların 1 – 1.5 cm üstünde olmalıdır. Elektrolit seviyesi eksik ise saf su ile tamamlanır. Akü yüzeyinde pislik olursa kendi kendine boşalır. Kutup başları gevşek, oksitli ve kirli olursa akım geçmez. Kışın akünün donmaması için tam şarjlı olarak bekletilir. Eleman kapakları üzerindeki gaz çı...

Aydınlatma ve İkaz Sistemi Araçların gece ve gündüz trafiği aksatmadan seyretmelerini sağlayabilmek için aydınlatma ve ikaz sistemlerine ihtiyaç duyulmuştur. Aydınlatma ve İkaz Sistemi Parçaları Akü Kontak anahtarı Aydınlatma ve ikaz lamba düğmeleri Sigorta Lambalar Flaşör Fren ve geri vites müşürü Aydınlatma ve İkaz Sistemi Çalışma Prensibi Kontak anahtarı açıldığında, aküden elektrik akımı çıkar. Sigortadan geçerek lamba düğmesine gelir. Lamba düğmesi açıldığında lambalara gider ve şasinin devresini tamamlar. Aydınlatma ve İkaz Sistemi Bakımı ve Basit Arızaları Aynı devreye bağlı lambalar yanmıyorsa sigortaya veya lamba düğmesine bakılır. Bir kısmı yanmıyorsa, yanmayan lambanın ampülü patlamış, kablo bağlantıları çıkmış ve paslanmış olabilir. Sinyal lambaları yanmıyorsa sigortaya, yanmayan lambaya, flaşöre veya lamba düğmesine bakılır. Sinyal lambalarının biri yanmıyorsa, gösterge panelindeki uyarı lambası çok sık yanıp sönmeye başlar. Sigorta attı ise aynı amp...

Tanım Motorun gücünü çekici tekerleklere aktaran sistemdir. Volan, vites kutusu (şanzıman), kavrama (debriyaj), diferansiyel, şaft ve aks’tan oluşur. Debriyaj (Kavrama) Sistemi Araç ilk harekete geçerken, motorun hareketini tekerleklere ileterek sarsıntısız bir kalkış sağlamaya yarar. Bundan başka, araç hareket halindeyken, motorun hareketini motorda bırakarak vites değiştirme imkânı sağlamaya yarar. Debriyaj Sistemi Parçaları Volan Debriyaj baskısı Debriyaj balatası Debriyaj bilyası Debriyaj pedalı Debriyaj çatalı Debriyaj Sisteminin Çalışma Prensipleri Motor çalışır durumdayken hareket volandan debriyaj balatasına geçer. Balatanın ortasında priz direk mili aracılığı ile vites kutusuna iletilir. Debriyaj pedalına basıldığında ayırma çatalı bilyayı iterek baskının parmaklarını bastırır. Volanla debriyaj balatası birbirinden ayrılır. Motorun hareketi volanda kalır. Balataya hareket geçmediği için vites kutusuna hareket geçmez ve bu esnada vites değiştirilir. De...

Tekerlekler ve Lastikler Aracın ağırlığını üzerinde taşır, frenlemeyi sağlar. Jant ve lastik olmak üzere iki kısımdan meydana gelir. Jant: Lastiği üzerinde taşır, tekerleği kampanaya bağlar. Lastik: Dış yüzeyi yüksek kaliteli kauçuktan yapılmıştır. Üzerinde diş veya tırnak denilen girinti ve çıkıntılar bulunur. Lastik çeşitleri iç lastikli (şamyelli) ve iç lastiksiz (dubleks) olmak üzere iki türlüdür. Lastiklerin ölçüleri inç veya mm olarak verilir. Ayrıca lastiğin tipi ölçülerinin yanında gösterilen harflerle tanımlanır. Tekerlek ve Lastiklerin Bakımı ve Basit Arızaları Lastik havaları tavsiye edilen değerde olmalıdır. Lastikleri uzun zaman kullanabilmek ve rahat hareket edebilmek için katalog değerinde şişirilmelidir. Aracın lastikleri her araca binişte gözle kontrol edilmelidir. Tavsiye edilen değerden az şişirilmiş lastiklerde kenarlardan aşınma olur. Direksiyon zor döner, enerji kaybı fazla olur. Tavsiye edilen değerden fazla şişirilmiş lastiklerde tabanın...

Bir aracı istenilen tarafa yöneltmek için ön tekerleklerin sağa veya sola olan doğrultularını değiştirir. Sevk ve idaresini kontrol eder. Ön Düzen Sisteminin Parçaları Direksiyon simidi, direksiyon mili, direksiyon kutusu, rot ve rot başları olmak üzere başlıca dört unsurdan oluşur. Havalı ve Hidrolik Direksiyonların Avantajları Direksiyon simidini etkileyen kuvvetin, basınçlı hava yardımıyla tekerleklerin istenilen yöne manevra almasını sağlayan sistemdir. Havalı direksiyonlar, hidrolik direksiyonlara oranla az kuvvetle döndürülür. Böylece havalı direksiyonlu araçlarda sürücü, araca daha kolay hakim olur. Ön Düzen Sisteminin Bakımı ve Basit Arızaları Direksiyon sisteminin bakımı yapılırken, direksiyon kutusunun yağı kontrol edilmelidir. Aracın ön düzeninde kamber, kaster, king pim ve rot ayarları yapılır. Rot ayarı direksiyonun kumanda ettiği tekerleklerde yapılır. Rot ayarı bozuksa Araç sağa ya da sola çeker. Lastikler içten veya dıştan aşınır. Direksiyon hakimiyeti...

Süspansiyon Sistemi Mekanik, hidrolik ve havalı sistemlerden oluşur. Yoldan gelecek vuruntu ve sallantıları üzerine alarak aracın rahat ve emniyetli bir şekilde kullanılmasını sağlar. Parçaları yaylar ve amortisörlerdir. Yaylar: Yoldan gelen titreşim ve darbeleri üzerine alan helezon veya yaprak yaydır. Zamanla yaylar sertliklerini kaybederler. Aracın bir tarafı diğer taraflara nazaran daha aşağıdadır. Bu durumda yay ya yeniden sertleştirilir veya yenisi ile değiştirilir. Amortisörler: Enjeksiyon şırıngası biçiminde olup, içerisinde yağ bulunan kapalı bir sistemdir. Bir ucu aracın gövdesine, diğer ucu dingile veya tekerin salıncağına bağlıdır. Yaylardan gelen titreşimleri üzerine alarak, titreşimlerin motor veya araç kabinlerine yansımasını önler. Amortisörlerde en çok görülen arıza yağ kaçırması ve bağlantı lastiklerinin aşınmasıdır. Bu gibi hallerde amortisör veya bağlantı lastikleri yenisi ile değiştirilir.

Araçta İlk Bakım 1000 – 2000 km arasında yapılır. Rodaj: Yeni motorun açılması veya yeni revizyon edilmiş motorun alışmasına denir. Rodaj zamanında fazla sürat yapılmaz. Motor tam güç durumunda çalıştırılmaz. Uzun süre sabit hızla yol alınmaz. Ani duruş ve kalkışlar yapılmaz. Günlük Bakım: Motor yağı, akaryakıt, radyatör suyu, fren hidrolik yağı, lastik hava basınçlarının, ışık ve ikaz sistemlerinin kontrolleri yapılır. Haftalık Bakım: Vantilatör kayışı, akümülatör kontrolleri yapılır. Dizel motorlarında yakıt filtresi ayırıcısındaki suyun tahliye edilmesi, hava frenli araçlarda hava deposundaki suyun tahliye edilmesi yapılır. Aylık Bakım: Hava filtresinin temizliği yapılır. Altı Aylık Bakım: Supap, buji, platin avans ve rölanti ayarlarının, ön düzen ayarlarının ve lastik balanslarının, rot ve rot başlarının, balataların ve fren ayarlarının ve far ayarlarının kontrolleri yapılır. Yıllık Bakım: Altı aylık bakımda yapılanlar yapılır. Ayrıca soğutma...

Fren Sistemi Görevi fren pedalına basma durumuna bağlı olarak, aracın hızını yavaşlatmak veya aracı durdurmaktır. Aynı zamanda bir görevi de duran aracı sabitlemektir. Fren Sistemi Parçaları Fren pedalı Merkez pompası Fren boruları Tekerlek silindirleri Fren balataları Kampanalar Fren Çeşitleri Mekanik Fren (El Freni): Günümüzdeki araçlarda iki tip el freni kullanılmaktadır: Arka tekerleklere kumanda edilen çelik çubuk veya kaplu el freni sistemi. Genellikle arka tekerleklere kumanda eden tip el frenleri kullanılmaktadır. El frenini çalıştırmak için bir levye vardır. Buna el freni kolu da denir. Levye, çelik teller aracılığı ile arka frenlerin balatalarına kumanda eder. Şoför mahallindeki el freni levyesini çekince arka balatalar kampanaya yapışır ve frenleme gerçekleşir. El frenini bırakmak istendiğinde, el freni kolunun üzerindeki düğmeye parmakla basılır, hafifçe el freni çekilir ve bırakılır. El frenleri duran aracı park etmek için kullanılır. Ayak freninin ...

Karayolları Trafik Kanunu 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu 18 Haziran 1983 yılında yürürlüğe girmiştir. Oluşturulma amacı karayollarında can ve mal güvenliği yönünden trafik düzeninin sağlanması ile ilgili tüm konularda alınacak önlemleri belirlemektir. Karayolları Trafik Kanunu’nu karayollarının anayasası olarak görebilirsiniz. Eğer Karayolları Trafik Kanunu detaylı bir şekilde incelemek istiyorsanız  bu siteyi  ziyaret edebilirsiniz. Trafik ile İlgili Kuruluşlar ve Komisyonlar 1. Karayolu Güvenliği Yüksek Kurulu Trafik Hizmetleri Başkanlığınca hazırlanan ve Karayolu Güvenliği Kurulunca uygun görülen önerileri değerlendirerek karara bağlar ve kararların yaşama geçirilmesi için gerekli koordinasyon önlemlerini belirler. Şimdi sizin için önemli noktayı söylüyorum: Başbakan’ın başkanlığında yılda iki defa toplanır. Başbakan’ın gerekli görmesi hâlinde olağanüstü gündemle de toplanabilir. 2. Karayolu Trafik Güvenliği Kurulu Emniyet Genel Müdürlüğü Tra...

Genel Tanımlar Trafik Yayaların, hayvanların ve araçların karayolları üzerindeki hâl ve hareketleridir. Karayolu Trafik için kamunun yararlanmasına açık olan arazi şeridi, köprüler ve alanlardır. Araç Karayolunda kullanılabilen motorlu, motorsuz ve özel amaçlı taşıtlar ile iş makineleri ve lastik tekerlekli traktörlerin genel adıdır. Taşıt Karayolunda insan, hayvan ve yük taşımaya yarayan araçlardır. Bunlardan makine gücü ile yürütülenlere “motorlu taşıt”, insan ve hayvan gücü ile yürütülenlere ise “motorsuz taşıt” denir. Sürücü Karayolunda, motorlu veya motorsuz araçları sevk ve idare eden kişidir. Şoför Karayolunda, ticarî olarak tescil edilmiş bir motorlu taşıtı süren kişidir. Araç Sahibi Araç için adına yetkili idarece tescil belgesi verilmiş veya sahiplik ya da satış belgesi düzenlenmiş kişidir. İşleten Araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görünen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehi...